"2020 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı", Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayınlandı. Söz konusu karar 1 Ocak 2020'den geçerli olmak üzere 5 Kasım itibarıyla yürürlüğe girdi. ÇKS'YE DAHİL ÇİFTÇİLERE Buna göre, ÇKS'ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 19 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere toplam 27 lira, çeltik, kütlü pamuk için 62 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 66 lira, nohut, kuru fasulye, mercimek için 22 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere toplam 26 lira, patates için 27 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 31 lira, yağlık ayçiçeği, soya için 26 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 30 lira, dane mısır için 25 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 29 lira, kuru soğan, kanola, aspir, yaş çay, fındık, yem bitkileri için 17 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 21 lira, zeytin ve diğer ürünler için 15 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 19 lira destek verilecek. Nadas için de dekar başına 8 liralık mazot desteği sağlanacak. ASGARİ 50 DEKAR VE ÜZERİ TARIM ARAZİLERİNDE Toprak analizi desteği olarak asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde, her 50 dekar araziye kadar analiz başına yetkili toprak analiz laboratuvarlarına 40 lira destek olunacak. Organik tarım için kategorilerine göre dekar başına 5 ila 100 lira destek ödemesi yapılacak. ARICILARA KOVAN BAŞINA 10 LİRA DESTEK Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemi'ne kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere kovan başına 10 lira destek verilecek. HAVZALARDA YETİŞTİRİLEN ÜRÜNLERE DESTEKLER Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler için verilecek destekler de tespit edildi. Bu kapsamda kilogram başına yağlık ayçiçeğine 50 kuruş, kütlü pamuğa 110 kuruş, soyaya 60 kuruş, aspire 55 kuruş, dane mısıra 3 kuruş, buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale ve çeltiğe 10 kuruş, zeytinyağına 80 kuruş, yaş çaya 13 ve dane zeytine 15 kuruş destek sağlanacak. Su kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere verilen fark ödemesine ilave yüzde 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak. ARICILIK YAPANLARA Bakanlık Arıcılık Kayıt Sistemi'ne kayıtlı, merkez birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/veya üretici birliklerine üye üreticilerine de arılı kovan başına 15, Bakanlıktan üretim izni almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 80 lira destek sunulacak. Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için hayvan sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları için bin lira, küçükbaş hayvan atıkları için 150 lira atık desteği, hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları için uygulayıcılara büyükbaş hayvan başına 1,5 lira küçükbaş hayvan başına içinse 1 lira destek ödemesi yapılacak. Bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılmasıyla kimyasal ilaç kullanımının azaltılması ve kalıntının önlenmesi amacıyla biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği dekar başına 50-400 lira olacak. HAYVAN YETİŞTİRİCİLERİNE Yetiştiricilere, 4 ay ve üzeri yaştaki buzağı için 370 lira destek sağlanırken 22 ilde doğan buzağılar için ilave 100 lira destek verilecek. ÇKS'ye kayıtlı arazileri üzerinde kaba yem üretmek amacıyla çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri ekimi yapan üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla destek sağlanacak. Yem bitkileri üretim desteği, dekar başına olmak üzere, korunga için 90 lira, tek yıllık yem bitkileri için 60 lira, silajlık ekilişler için 100 lira, yapay çayır mera için 150 lira, diğer çok yıllık yem bitkilerinde sulu olanlar için 90 lira, kuru olanlar için de 40 lira olacak. Yer altı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edildiği havzalarda bu yıl ekilen yem bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 destek verilecek. Doğal polinasyonu sağlamak amacıyla Bakanlık Örtüaltı Kayıt Sistemi'ne kayıtlı örtü altı ünitelerinde, bombus arısı kullanan yetiştiricilere koloni başına 60 lira ödenecek. HAYVANCILIK DESTEKLERİ Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri yaşta, destekleme yılında ilk doğumunu yapan ve ilkine buzağılama yaşı en fazla 810 gün olan düvelerin buzağılarıyla son 2 buzağılama arası süre en fazla 450 gün olan ineklerin doğan buzağıları için 370 lira destek ödenecek. Etçi veya kombine ırk boğaların sperması ile suni tohumlamasından veya bu ırkların Bakanlıkça izinli boğaları ile tabi tohumlamasından doğan buzağıları için 600 lira destek verilecek. SOY KÜTÜĞÜNE KAYITLI BUZAĞILAR İÇİN İLAVE 175 LİRA ÖDENECEK Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan suni tohumlama sonucu doğan buzağılar için ilave 50 lira destek ödenecek Buzağı desteklemesi şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme birim miktarlarının 20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 baş için yüzde 50’si ödenecek. BU İLLERDE DOĞA BUZAĞILAR İÇİN İLAVE 100 LİRA Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van illerinde doğan buzağılar için ilave 100 lira destek ödemesi yapılacak. ÇOBAN İSTİHDAMINA 5 BİN LİRALIK DESTEK Dişi mandalar için 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalar için ilave 200 lira, programlı aşıları tamamlanması kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklar için 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı malaklar için de ilave 200 lira, suni tohumlamadan doğan malaklara aynca ilave 250 lira destek ödenecek. Islah amaçlı süt içerik analizi yapılan ve Bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayan suni tohumlamadan doğan saf sütçü veya kombine ırk her bir inek için 150 liraya kadar destek verilecek. En az 1 baş, en fazla 20 baş düve (manda dahil) alımına da Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 40'ı kadar destekleme ödemesi yapılacak. Hastalıklardan ari işletme desteği damızlık boğalar dışındaki altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine 450 lira ödeme yapılacak. Ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50'sine karşılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Ayrıca, Onaylı Süt Çiftliği Sertifikası'na sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için ilave olarak 100 lira destek verilecek. Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı, yurt içinde doğmuş ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren Bakanlıkça ırk ve tür bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 baş için (200 baş dahil) hayvan başına 250 lira destek ödenecek. Bu Kararın yayımlandığı tarihten sonra besiye alınan hayvanlarda besi başlangıcı ile tahmini kesim tarihinin kırmızı et kayıt sistemine kayıt ettirilme şartı aranacak. Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, çoban istihdam desteği, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere veya çobanlara 5 bin lira olarak ödenecek. Damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyun başına 30 lira, anaç keçi başına 35 lira, anaç tiftik keçisi başına ilave 20 lira, göçer yetiştiricilerin anaç koyun keçi başına ilave 2 lira destek ödeme yapılacak. Bir önceki yılın anaç koyun-keçi desteğini alan ve destekleme yılında anaç koyun keçi sayısını artıran işletmelere, bir önceki yılın kuzu ve oğlaklarının, destekleme yılında anaç koyun, keçi vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla hayvan başına 100 lira destek ödenecek. Islah programına dahil olan damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birliklerine üye, Küçükbaş Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Bilgi Sistemi (SOYBİS) ve Bakanlık HBS sistemine kayıtlı yetiştiricilerin koyun-keçilerine hayvan başına 100 lira, soy kütüğü işletmelerinde yetiştirilen koç-tekeleri alan yetiştiricilere 500 lira hayvan başına destek ödemesi yapılacak. SERTİFİKALI PATATES TOHUMU KULLANANA 100 LİRA DESTEK Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği çerçevesinde dekara aspir, kanola için 5 lira; susam için 4 lira; arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için 16 lira; kuru fasulye, mercimek ve yonca için 30 lira; nohut için 20 lira; patates için 100 lira; fiğ, yem bezelyesi, korunga ve soya için 22 lira; yer fıstığı için 17 lira ödeme gerçekleştirilecek. Sertifikalı fide/fidan kullanım desteği Antep fıstığı, ceviz, badem, mavi yemiş ve aronya, için 400 lira; armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, kayısı, vişne, zeytin, diğer meyve türleri ve asma (nar ve muz hariç) 280 lira; sertifikalı çilek fidesi ile bahçe tesisi için de dekar başına 400 lira olacak. Yurt içinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, yurt içinde satışını gerçekleştiren, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS Sistemi'ne kayıtlı çiftçilere bu yıl ürettikleri çeşitli sertifikalı tohumluklarla ile orijinal/temel ve üstü tohumluklara da türüne göre kilogram başına 0,08-5 lira yurt içi sertifikalı tohum üretim desteği ödemesi yapılacak. Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 lira aşısız fidan başına ise 0,25 kuruş destek sunulacak. Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi'nin 81 ilde uygulanmasına devam edilecek ve geçen yıl kayıt altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 lira ödenecek. Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara ilişkin bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi ve bunların çiftçilerle tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla bakanlıkça uygun görülen araştırma ve geliştirme (AR-GE) projelerine destekleme ödemesi yapılacak.